Hieronder vindt u ter inspiratie wat voorbeelden van lezingen met als thema ‘Kunst en sport’.
- Medea, discriminatieslachtoffer en feministe
Kleindochter van de oorlogsgod, geduchte femme fatale en wrede heks: ziedaar Medea, een van de hoofdrolspelers uit de Argonautentocht, die eindigde met de verovering van het Gulden Vlies. Haar tomeloze ambities kostten velen het leven en ze is in kunst, literatuur, film en theater dan ook vaak neergezet als fatale minnares en meedogenloze (kinder)moordenares. Toch leeft ze ook voort als feministische heldin, als liefhebbende vrouw wier streven naar zelfbeschikking keer op keer werd gefnuikt. Medea is weer actueel: een donkere, buitenlandse vrouw die mee wordt genomen naar het westen waar ze wordt gewantrouwd en bespot om haar afkomst en haar kinderen ontnomen, maar haar lot in eigen handen neemt. - De Ilias
Het oudste boek van Europa, over de tienjarige strijd tussen Grieken en Trojanen (eigenlijk een afrekening van het ‘mannelijke’ westen met het ‘vrouwelijke’ oosten, een strijd waaraan mensen en goden deelnamen. Spreekwoordelijk zijn geworden de achilleshiel, een stentor, de nestor en de twistappel. - De Odyssee
Homerus’ fantasierijke vervolg op de Ilias toont de tien jaar durende omzwervingen van de menselijke, al te menselijke held Odysseus langs monsters, reuzen en gevaren die de risico’s van het leven symboliseren: de verleidingen van drugs, seks, ledigheid, overmoed en het kiezen van de makkelijkste weg. - De Aeneïs
Vergilius schreef de Romeinse Odyssee speciaal voor keizer Augustus. Hij weefde er allerlei oude Romeinse legenden en gebruiken in en liet zo de geschiedenis van de Romeinen herleven. Het enorm succesvolle boek bleef ook in later eeuwen schrijvers beïnvloeden, zoals Dante, componisten, zoals Henry Purcell en Hector Berlioz, en zeer veel kunstenaars. - Prometheus
Rebel en weldoener, symbool van de moderne wereld
De mythe van Prometheus is al erg oud, maar kreeg een bijzondere betekenis begin negentiende eeuw. Het is de mythe die het best de ontwikkeling van het moderne Europa symboliseert. Prometheus (‘hij die van tevoren denkt’) schiep uit klei de eerste mensen, die Athena leven inblies. Zeus weigerde de mensen te laten delen in het bezit van vuur, om zich te warmen, eten te bereiden en het bewerken van metaal. Dus Prometheus stal het vuur van de Olympus, maar werd daar zwaar voor gestraft. Renaissance- en barokkunstenaars legden veel nadruk op de straf van Prometheus in vaak sadistisch aandoende schilderijen en later ook beelden: dat maakte duidelijk dat het uitdagen van de boven ons geplaatsten wreed werd gestraft. Rond 1800 kreeg Prometheus een nieuwe status, als voorbeeld voor rebellie tegen de tirannie en zo een held van de revolutie. Na zijn verbanning naar Sint-Helena werd Napoleon vergeleken met de geketende Prometheus. Tegelijkertijd werd Prometheus de belichaming van het roekeloos naäpen van de Schepper . De ondertitel van Mary Shelleys roman Frankenstein (1816) luidt dan ook The Modern Prometheus: mensen moeten zich niet inlaten met godenwerk. In de twintigste eeuw staat de naam Prometheus voor de technische vooruitgang van de mens door het verwerven van kennis.
