Cursus kunstgeschiedenis Amsterdam

Twee keer per jaar geef ik een cursus kunstgeschiedenis, bestaande uit een reeks van tien colleges over actuele onderwerpen.

Hieronder vindt u een overzicht van de complete cursus. Als u colleges wilt bijwonen, kunt u die aanvragen via dit adres of u kunt het inschrijfformulier op deze pagina invullen.

Locaties en tijden

De colleges worden aangeboden op twee locaties. U kunt op het inschrijfformulier aangeven welke dag u wenst te reserveren:

vrijdagmorgen in MFC de Binnenhof, A.J. Ernststraat 112, van 10:00 tot 12:00 uur
vrijdagmiddag in het Plein van Siena, Rijnstraat 109, van 12.45 tot 14.45 uur

Prijzen

Voor het bijwonen van alle 10 colleges betaalt u € 130,-.
Een halve cursus volgen kan ook, voor 5 colleges betaalt u € 85,-.
Een losse college kunt u bijwonen voor € 20,-.

Graag het bedrag van tevoren overmaken op NL67 INGB 0003951370, ten name van M. Didier. Onder vermelding van de gekozen locatie.

Het programma voor dit najaar:

College 1
La Serenissima: de renaissance in Venetië

vrijdag 13 september 2024

De renaissance bereikte de Doorluchtige Republiek wat later dan de republiek van de Medici’s, maar nam wel een geheel eigen vorm aan.
Met de gebroeders Bellini, Carpaccio, Sebastiano del Piombo, Schiavone, Giorgione, Titiaan, Palma, Veronese en Tintoretto lag de nadruk meer op kleur dan waar ook in Italië. En het is fascinerend om te zien hoe al die schilders op slechts een handvol onderwerpen variëren: de heilige Hiëronymus, de maaltijd te Emmaüs, het Laatste Avondmaal, de Bewening…

College 2
Romantiek: 250 jaar Caspar David Friedrich (1774-1840)

20 september 2024

Hij werd 250 jaar geleden geboren: Caspar David Friedrich (1774-1840), de schilder die als geen ander het sentiment van de Duitse Romantiek wist te vangen. In diverse Duitse musea wordt daarom in 2024 stilgestaan bij zijn werk en de invloed die hij heeft gehad en nog steeds heeft. Een van de belangrijkste evenementen is ongetwijfeld de tentoonstelling Caspar David Friedrich: Unendliche Landschaften in de Alte Nationalgalerie in Berlijn.
Zijn schilderijen – vaak van contemplatieve eenlingen die uitkijken over een uitgestrekte verte – verbeelden niet alleen de Duitse Romantische ziel, met zijn hang naar natuur en mystiek. Ze zijn ook nauw verweven met de Duitse politieke geschiedenis.

College 3

De maskers van James Ensor

27 september 2024

(Ensors Stoutste Dromen, KMSK Antwerpen 28/9-18/2)

Ensor had een Engelse vader, maar groeide op in Oostende bij zijn Vlaamse moeder, die een souvenirwinkeltje dreef waar ze in de zomer schelpen verkocht en in de winter carnavalsmaskers.
Na een aantal jaren burgerlijke onderwerpen in een burgerlijke stijl te hebben geschilderd, keerde Ensor zich ineens tegen de bourgeoisie met karikaturale voorstellingen in een ostentatief lelijke, vloekende stijl, waarin groteske maskers het ware gezicht van de burgerij blijken…

College 4

Blaue Reiter – Moskou – Bauhaus: Vassily Kandinsky

4 oktober 2024

(Hermitage, juni-november)

na een korte carrière als jurist in het uiterste noorden van Rusland keerde Kandinsky terug naar Moskou en daar zag hij kort na elkaar een opera van Wagner en een tentoonstelling van Franse impressionisten. Deze twee blikseminslagen deden hem besluiten om zijn leven te wijden aan de moderne schilderkunst. In Rusland was daar nog geen voedingsbodem voor, dus emigreerde hij naar München, waar hij al snel een cohort jonge honden om zich verzamelde met wie het expressionisme verkende met een ‘muzikale’ werkwijze.
In 1914 moest hij Duitsland verlaten en maakte hij de oorlog en de revoluties mee in Moskou, waarna hij terugkeerde naar Duitsland en benoemd werd tot leraar aan het pas geopende Bauhaus in Weimar. Daar werkte hij zijn theorieën over synesthesie en muziek uit tot theaterproducties en tamelijk geometrische abstracties, tot hij andermaal ongewenste vreemdeling werd.

College 5
100 jaar Surrealistisch Manifest: Joan Miró

11 oktober 2024

(Beelden aan Zee 20/9-2/3)

De nationalistische Catalaan Miró vestigde zich in 1920 in Parijs en werd een paar jaar later gebombardeerd tot de meest surrealistische schilder van deze nieuwe avant-gardegroep. Hij schilderde intuïtief, door zijn hand zonder na te denken over het doek te laten gaan en zo landschappen van het onbewuste te scheppen.
Na de oorlog kreeg hij als overlever van de historische avant-garde vele opdrachten voor de openbare ruimte in Frankrijk, Duitsland en de Verenigde Staten, die hij uitvoerde met grote tegeltableaus en beelden. Maar pas na de dood van Franco wilde hij opdrachten van de Spaanse overheid aannemen.

College 6
Renaissance in Nederland:
450 jaar Maarten van Heemskerck

18 oktober 2024

(Frans Hals Museum, Teylers Museum en Stedelijk Museum Alkmaar 27/9-)

In navolging van zijn leermeester Jan van Scorel verbleef Maarten van Heemskerck enige jaren in Rome, in de tijd dat grootheden als Michelangelo in de Heilige Stad werkten. Terug in Nederland werd hij een gefortuneerde en gelauwerde burger van Haarlem, die zelfs meehielp de Spaanse troepen af te kopen.
Hij was bevriend met een aantal van de bekendste mannen van zijn tijd, zoals de humanist Dirck Volkertsz. Coornhert, Hadrianus Junius (stadsarts van Haarlem en rector van de Latijnse school), de beroemde Alkmaarse arts Pieter van Foreest en Cornelis Musius, dichter en prior van het Agathaklooster te Delft en een dikke vriend van Willem van Oranje.
Hoogtepunt in zijn oeuvre vol realistische portretten en expressieve altaarstukken is De heilige Lucas schildert de Madonna (1532), dat hij maakte voor het kunstenaarsgilde waar hij voorzitter van was.

College 7
Amsterdam volgens Martin Monnickendam

8 november 2024

(Allard Pierson Museum 17/10 – feb.)

Begin twintigste eeuw was Monnickendam een van de vele joodse schilders in de hoofdstad, maar wel dé schilder van Amsterdam. Hij leefde er goed van en kon een flink huis kopen op de Stadhouderskade, slechts een paar deuren van de Rijksacademie.
De Stichting Martin van Monnickendam beheert, restaureert en catalogiseert sinds 1973 veel van de 3300 schilderijen die hij ooit maakte en organiseert in dit jubileumjaar liefst drie tentoonstellingen van zijn werk.

College 8
Ary Scheffer en de Franse Romantiek

15 november 2024

(Liberté!, Dordrecht, 19/10-23/3)

De Dordtenaar Arie Scheffer werd dé schilder van de Juli-Monarchie in Frankrijk, de periode 1830-48, toend e Romantiek het dominante levensgevoel was en schilders het kwijl uit de mond liep bij het lezen van Shakespeare, Dante, Goethe en Byron.
Ook Scheffer schilderde, naast officiële gebeurtenissen rond koning Louis-Philippe en zijn familie, liefst Faust en Inferno, maar ook voelde hij zich sterk verbonden met de opstanden van de onderdrukte Grieken en Polen.

College 9
100 jaar Neue Sachlichkeit & Magisch Realisme

22 november 2024

(Mainz 22/11-09/3)

Na de Eerste Wereldoorlog vierde abstracte kunst hoogtij in Duitsland en als reactie daarop bloeiden allerlei vormen van realisme, maar dan op een eigentijdse, onderkoelde en kritische manier.
In 1924 werd in Mannheim een tentoonstelling gehouden onder de naam Neue Sachlichkeit, waarin een onderscheid werd gemaakt in drie soorten modern realisme: Nieuwe Zakelijkheid, classicisme en Magisch Realisme. Dat laatste zou in Nederland een gangbare term worden voor alle realismen in het interbellum.

College 10
Mystiek en mysterieus Praag

29 november 2024

(100 jaar Franz Kafka)

Praag is al de stad van mystiek en mysterie sinds keizer Rudolf II liefst 200 alchemisten huisvestte in het ‘Gouden Straatje’ onder de burchtheuvel en in het ‘Fausthaus’.
Maar ook de legende van de Golem, bedoeld als beschermer maar uiteindelijk vernietiger van het getto, is onlosmakelijk verbonden met de stad aan de Moldau, evenals de kafkaëske verhalen van Franz Kafka.

Cursus kunstgeschiedenis Amsterdam

Locaties en tijden

Prijzen

College 1 La Serenissima: de renaissance in Venetië

College 2 Romantiek: 250 jaar Caspar David Friedrich (1774-1840)

College 3

De maskers van James Ensor

College 4

Blaue Reiter – Moskou – Bauhaus: Vassily Kandinsky

College 5 100 jaar Surrealistisch Manifest: Joan Miró

College 6 Renaissance in Nederland: 450 jaar Maarten van Heemskerck

College 7 Amsterdam volgens Martin Monnickendam

College 8 Ary Scheffer en de Franse Romantiek

College 9 100 jaar Neue Sachlichkeit & Magisch Realisme

College 10 Mystiek en mysterieus Praag