Kunst en genot
eten, drinken, roken

Hieronder vindt u ter inspiratie wat voorbeelden van lezingen met als thema ‘Kunst en genott’.

  • Eten en gegeten worden
    Een hoogst originele excursie in het rijk van kunst en voedsel, van Romeinse mozaïeken tot geënsceneerde fotografie, via ‘ontbijtjes’, kookboeken van Toulouse-Lautrec en de Futuristen, Dalí’s Banket van een kannibaal, portretten van ontbijtgranen of chocola, pains peints en kunstwerken van kaviaar, yoghurt, salami of knäckebröd.
  • De groene fee
    Waar is Toulouse-Lautrec aan overleden?
    Waarom ging Van Gogh weg uit Parijs? En sneed hij zijn oor af?
    Waarom schilderde Picasso in zijn Blauwe Periode al zijn vrienden achter een glas?

    Het was de Groene Fee, ofwel absint, aanvankelijk het verslavingsmiddel van de lagere klassen (Daumier, Raffaelli, Manet en Degas gebruikten het als symbool voor de uitzichtloosheid van de massa), maar later het modedrankje van de bohème. Vele schrijvers en kunstenaars gebruikten het, Van Gogh, Gauguin en Lautrec in immense hoeveelheden, en sommigen overleden eraan. Na 1900 maakten de opgewekte art nouveau-affiches die absint aanprezen plaats voor affiches die waarschuwden tegen misbruik, alcoholisme en vergiftiging door absint. Uiteindelijk werd het verboden.

    Waar is Toulouse-Lautrec aan overleden?
    Waarom ging Van Gogh weg uit Parijs? En sneed hij zijn oor af?
    Waarom schilderde Picasso in zijn Blauwe Periode al zijn vrienden achter een glas?

    Het was de Groene Fee, ofwel absint, aanvankelijk het verslavingsmiddel van de lagere klassen (Daumier, Raffaelli, Manet en Degas gebruikten het als symbool voor de uitzichtsloosheid van de massa), maar later het modedrankje van de bohème. Vele schrijvers en kunstenaars gebruikten het, Van Gogh, Gauguin en Lautrec in immense hoeveelheden, en sommigen overleden eraan. Na 1900 maakten de opgewekte art nouveau-affiches die absint aanprezen plaats voor affiches die waarschuwden tegen misbruik, alcoholisme en vergiftiging door absint. Uiteindelijk werd het verboden.

    Lezing over de complete absintcultuur in Parijs, van Daumier, Manet en Degas tot VanGogh, Lautrec en Picasso, maar ook Baudelaire, Verlaine en Oscar Wilde. Met filmbeelden (Johnny Depp, Kylie Minogue in Moulin Rouge), muziek en de verschillende manieren om absint te bereiden.

  • De wijn is een spotter. Over de kunst van het drinken
    ‘De wijn is een spotter’, indachtig de niet meer zo bekende spreuk uit Spreuken:’ de wijn is een spotter, de sterke drank is woelachtig: al wie daarin dwaalt, zal niet wijs zijn.’ Dionysos was de Griekse god van de vervoering; Nietzsche bejubelde het dionysische in de mens. Wijn haalde zowel het slechtste in de mens boven als het beste. Bacchus en Silenus…
  • In rook op
    ‘Dit leeven wat ist/als roock en mist?’ is de vermanende spreuk die menig zeventiende-eeuwse prent of schilderij betitelde. Net als veel andere genotsmiddelen was tabak overgewaaid uit Amerika en werd het met onmatigheid en leegheid geassocieerd. Bij Adriaen Brouwer worden rokende boeren, bij Jan Steen rokende kinderen als afschrikwekkend voorbeeld opgevoerd. Later werd roken een alledaagse gewoonte en splitsten pijp, sigaar en sigaret zich uit naar verschillende klassen: voor Van Gogh was de pijp een symbool van het oprechte boerenleven, voor Isaac Israëls van verfijnd stadsleven. Sigaretten werden met Turkse en Egyptische voorstellingen aan de man gebracht. Nog weer later werd de sigaret een teken van welvaart, van op Amerikaanse leest geschoeide vooruitgang.
  • Thee of morfine
    Opium, morfine, cocaïne… het waren bekende verslavingen in de negentiende eeuw, waar opvallend veel vrouwen onder gebukt gingen, als gevolg van het sociale keurslijf waarin ze gesloten was. De schijn van ontsnapping boden alleen thee en opium… Mannelijke kunstenaars beeldden vrijwel alleen verslaafde vrouwen uit. Morfine was zes keer zo sterk als opium en werd dus een zwaarder sociaal probleem.